Νότες

Όλοι ξέρουμε ότι υπάρχουν επτά (7) νότες στη μουσική:

do, re mi, fa, sol, la, si

Γνωρίζουμε, όμως, τι σημαίνουν τα αρχικά τους;

Σε αυτό θα μας βοηθήσει ένα ενδιαφέρον άρθρο του κ. Κωνσταντίνου Φαρίδη, καθηγητή ιταλικής και ισπανικής γλώσσας (Λ. Πορφύρα, 3 T.K. 546 46 Θεσσαλονίκη), το οποίο βρήκαμε στο internet και θεωρήσαμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε στον ιστοτόπο μας.

Ο μοναχός Γκουΐντο ντ’Αρέτζο (Guido D’Arezzo) ήταν εκείνος που έδωσε τις ονομασίες στις νότες, εκτός από την έβδομη νότα «si», που θεωρούνταν διαβολικός τόνος (diabolus in musica).

Τις νότες ανέπτυξε μέσα σε ένα τετράγραμμο.

Οι συγκεκριμένες ονομασίες προέρχονται από τον ύμνο «Ut queant laxis» του Βενεδικτίνου μοναχού από το Φριούλι, Pablo del Diacono και ειδικότερα από την αρχική συλλαβή κάθε στίχου του ύμνου προς τον Ιωάννη το Βαπτιστή.

Οι στίχοι του ύμνου αυτού στα λατινικά έχουν ως εξής:

Ut queant laxis

Resonare fibris

Mira gestorum

Famuli tuorum

Solve polluti

Labii reatum

Sancte Ioannes.

(Σε ελεύθερη μετάφραση:

Για να μπορούν να υμνούν με όλη τη δύναμη των πνευμόνων τους τούτοι εδώ οι δούλοι σου, τα θαύματα των χειρονομιών σου, συγχώρεσε τα ακάθαρτα χείλη των δούλων Σου, Ω Άγιε Ιωάννη!)

Το 16^ο αιώνα προστέθηκε και η εβδόμη νότα «si» από τα αρχικά γράμματα των λέξεων «Sancte Ioannes», ενώ το 18^ο αιώνα η ονομασία της πρώτης νότας «ut», χάριν ευφωνίας, αντικαταστάθηκε από την «do», από την πρώτη δηλαδή συλλαβή του ονόματος «Dominus» (Κύριος).

Τότε ακριβώς, προστέθηκε και μια πέμπτη γραμμή, για να προκύψει το πεντάγραμμο, που γνωρίζουμε σήμερα.