Οι Έλληνες του εξωτερικού λένε «όχι στα greeklish»

Η «εκστρατεία» του «Nectar e libro» συνεχίζεται!

Αυτήν τη φορά, φιλοξενούμε στον ιστοτόπο μας έναν Έλληνα, που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Ο Γιώργος Ανδρονικίδης μιλάει για το φαινόμενο των «greeklish», τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ελληνική γλώσσα και την αποτυχία του εκπαιδευτικού μας συστήματος, για τα οποία επιχειρηματολογεί παρακάτω:

«Πολύς λόγος τελευταία για τα greeklish, παρακολουθώ κι εγώ από μακριά την υπόθεση... λες και αυτό το μόρφωμα, αυτή η μόδα, αποτελεί απειλή για την ελληνική γλώσσα.

Εννοείται ότι δεν μου αρέσουν και ούτε τα χρησιμοποιώ. Πρώτον, γιατί στα μάτια μου μοιάζουν αντιαισθητικά και δεύτερον το θεωρώ χαζό να χρησιμοποιώ την παραλλαγμένη μορφή του αλφάβητου που εγώ, ως Έλληνας, διέδωσα. Με άλλα λόγια, όταν μπορώ να κάνω χρήση του αυθεντικού, δεν θα διαλέξω την ρέπλικα.

Έχουν πιάσει πολλοί τους πιτσιρικάδες από τα μούτρα, όμως, για τα greeklish. Διαφωνώ κάθετα. Για μένα μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζει η γλώσσα από κάποιες σκέψεις (ευτυχώς δεν έγιναν αποφάσεις) περί καθιέρωσης της αγγλικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας, ή εκείνη την φαεινή ιδέα που έλεγε ότι πρέπει να καταργήσουμε κάθε δίφθογγο.

Όσο για τα παιδιά, και αναφέρομαι στους έφηβους, γιατί αυτοί είναι που κυρίως «παίζουν» με τη γλώσσα (και καλά κάνουν), άποψή μου είναι ότι τα greeklish είναι η δική τους γλωσσική επανάσταση να το πω έτσι. Το δικό τους «γαμώτο»... Αλλά γιατί... Γιατί σε ό,τι αφορά ΚΑΙ την εκμάθηση της γλώσσας, το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει αποτύχει οικτρά. Πετάνε τα παιδιά στον ωκεανό της ελληνικής γλώσσας, χωρίς να τους έχουν διδάξει να κολυμπάνε στα ρηχά.

Από παραδείγματα... άπειρα. Οι μεγαλύτεροι ας πάμε κάποια χρόνια πίσω, διδασκαλία αρχαίων ελληνικών. Για κάποιους, πιο βασανιστική και από την άλγεβρα. Γιατί ο τρόπος με τον οποίον τα διδάχθηκες «φώναζε» από μακριά, «πρόκειται για νεκρή γλώσσα, μην ασχολείστε»... Και όμως, εσύ έπρεπε να παπαγαλίσεις χρόνους ανώμαλων ρημάτων, δοτικές και έχει ο Θεός. Σκέψου για μια στιγμή μόνο πόσο ΠΑΡΑΛΟΓΟ ακούγεται το ότι έπρεπε να παπαγαλίσεις την ίδια σου τη γλώσσα! 

Και όλο μιλούσαν για τους αρχαίους Έλληνες, σαν κάτι ξένο, σαν να μην είσαι εσύ συνέχεια της αλυσίδας. Την ώρα που στο εξωτερικό η αρχαία Ελλάδα αποθεώνεται εδώ και δεκαετίες, εσύ εδώ επέμενες (και καθένας που είχε βαρύνουσα θέση στο εκπαιδευτικό σύστημα έκανε τα πάντα για να σε «βοηθήσει») να την θάβεις κάτω από το χαλάκι.

«Έλα μωρέ, πού θα μου χρησιμεύσουν τα αρχαία» έλεγες... και η πλάκα είναι ότι είχες δίκιο. Γιατί ο δάσκαλος ποτέ δεν σου είπε ότι η απλή ανάγνωση των αρχαίων ελληνικών κειμένων είναι από τα καλύτερα δυναμωτικά της μνήμης. Γιατί κανείς ποτέ δεν έκανε την σύνδεση των αρχαίων ελληνικών με τα μαθηματικά. Ίσως, το μόνο που θυμάσαι να είναι οι άγνωστοι «ψ» και «χ»... πρόσθεσε, όμως, ένα «υ» και ένα «η» και έχεις την λέξη «ψυχή»... τόσο απλό ήταν και κανείς δεν στο είπε, έστω για πλάκα.

Μάθαινες και μάθαινες λέξεις, ρήματα, υποτακτικές κτλ... και κανείς ποτέ δεν σου ζήτησε να σχηματίσεις μια πρόταση ρε αδερφέ. Μάθαινες δηλαδή μια γλώσσα που κανείς ποτέ δεν σου ζήτησε να χρησιμοποιήσεις... ΠΟΤΕ! Και κάπως έτσι χάθηκε αυτό το τρένο...

Να πάμε όμως και στα πιο «πρόσφατα»... σου διάβαζαν Ελύτη και Καζαντζάκη και αντί να σου δώσουν τον τρόπο να νιώσεις τη δόνηση των λέξεων, αντί να σε βοηθήσουν να δεις την Ελλάδα μέσα από τα γραπτά τους και την ίδια τους τη ζωή, σου ζάλιζαν το κεφάλι με σταυρωτές ομοιοκαταληξίες και τα περίφημα «καλολογικά» στοιχεία.

Και όταν ερχόταν η ώρα της εξέτασης, αντί να σε ρωτήσουν «παιδί μου τι ένιωσες εσύ απ' το κείμενο, τι σου άρεσε και τι όχι», σε ρωτούσαν «τι θέλει να πει ο ποιητής»... Ρε τι με νοιάζει τι θέλει να πει ο ποιητής... Ο ποιητής μπορεί να μη θέλει να πει και τίποτα... Το θέμα είναι εγώ τι καταλαβαίνω άμα διαβάζω την «Ασκητική» ή το «Άξιον Εστί»... Ευτυχώς δηλαδή που κάποια ποιήματα γίνανε τραγούδια, αλλιώς θα τα είχε φάει το μαύρο σκοτάδι.

Τώρα θα μου πεις, «και πώς να τα διδάξουμε αυτά τα κείμενα να τα κάνουμε ελκυστικά»... Ειδικός δεν είμαι αλλά λέω με το μυαλό μου, άμα διαβάσεις ένα κείμενο του Καζαντζάκη και πεις στα παιδιά «διαβάστε, πάρτε τις 20 λέξεις που σας έκαναν μεγαλύτερη εντύπωση, ανοίξτε το λεξικό, βρείτε συνώνυμα και με αυτά τα υλικά κάντε ένα σύντομο ποιηματάκι, σαν χιπ-χοπ» ε, νομίζω ότι στα αυτιά των παιδιών θα ακουστεί «κουλ»...

Ποιος μίλησε στα παιδιά για τα τραγούδια της τάβλας, που κάθονταν γύρω από το τραπέζι και στη στιγμή είχαν έτοιμα τραγούδια... Ποιος ψιθύρισε στο αυτί των παιδιών ότι τα κρητικά και τα ποντιακά έχουν στοιχεία και από την αρχαία ελληνική και όμως ακούγονται «σύγχρονα»... Ποιος τους είπε ποτέ «ρε εσείς, εκεί στα Επτάνησα μιλάνε σαν να τραγουδάνε»... Τέλος, ποιος τους είπε ότι οι κομπιουτεράδες ψάχνονται με τα αρχαία ελληνικά και πώς θέλουν να αποκωδικοποιήσουν τη δομή τους, για να κατασκευάσουν καινούρια, πιο «δυνατά», λειτουργικά συστήματα... Αυτό κι αν είναι «κουλ», έτσι;

Κανείς... Αντί να βάλουν τη γλώσσα δίπλα, μέσα στα παιδιά, να τους μάθουν ότι η γλώσσα είναι σύμμαχος, είναι όπλο και ότι άμα θες να είσαι «κουλ» πρέπει να μπορείς να εκφράζεις τις σκέψεις σου και ο τρόπος να το κάνεις αυτό είναι να γνωρίζεις τη γλώσσα, έβαλαν τη γλώσσα απέναντι στα παιδιά, τιμωρό και μπαμπούλα ταυτόχρονα και καταδίκασαν τα παιδιά σε ένα περίεργο και επικίνδυνο είδος αφωνίας. Και αυτό δεν είναι τυχαίο φυσικά, αλλά δεν είναι και του παρόντος επίσης να το εξηγήσω.

Αλλά τα παιδιά, ειδικά σήμερα, δεν «μασάνε». Είναι η πιο έξυπνη γενιά. Δεν μιλάω για εκπαίδευση και γνώση, μιλάω για εξυπνάδα. Σκίζουν. Και έτσι πήραν την γλώσσα, που εμείς τους δώσαμε και της έκαναν «ρεμίξ» να το πούμε έτσι, της άλλαξαν τα φώτα, γιατί ΝΟΜΙΖΟΥΝ ότι δεν «κολλάει» με τις ανάγκες τους, με την «σπίντα» τους.

Δικό μας το λάθος. Η πιτσιρικαρία από ένστικτο μετατράπηκε σε εικονοκλάστες και εμείς σαν ενήλικες του '50 μιλάμε για την νεολαία και για το πού τραβάει. Επ’ αυτού έχω νέα! Η νεολαία τραβάει προς το μέλλον, δεν ξέρει το δρόμο, αλλά το μυρίζεται και ψάχνεται. Και με τον δικό της πολλές φορές κυνικό τρόπο μας απλώνει το χέρι, αλλά εμείς κοιμόμαστε τον ύπνο του δικαίου. 

Καταφέραμε την γλώσσα μας, ένα θαύμα του ανθρώπινου πνεύματος να το απονευρώσουμε με την στενοκεφαλιά μας και τις ίδιες παλιές και αποτυχημένες συνταγές. Και φυσικά τα παιδιά το έφτυσαν. Γιατί ξέρουν μόνο την στυφή πλευρά του πράγματος.

Αλλά δεν ανησυχώ, όπως όλοι μας, μια μέρα από μόνοι τους (δυστυχώς) θα καταλάβουν το μεγαλείο και τον πλούτο της. Είναι όπως όταν είσαι έφηβος και γουστάρεις να τρως χάμπουργκερ κάθε μέρα, μια μέρα ξυπνάς, έχεις πατήσει τα 30κάτι και ξαφνικά ανακαλύπτεις ότι τα γεμιστά της μάνας σου είναι ο μεγαλύτερος γαστρονομικός έρωτας της ζωής σου.»...