Πανδώρα

Συχνά ακούμε την έκφραση: «το κουτί της Πανδώρας».

Βέβαια, το σωστό είναι να αντικαταστήσουμε τη λέξη «κουτί» με το «πιθάρι», καθώς η διάδοση της έκφρασης στις ημέρες μας είναι λανθασμένη.

Η Πανδώρα ονομάστηκε έτσι, επειδή έφερε όλα τα δώρα. Πλάστηκε με χώμα από τον Ήφαιστο - μετά από εντολή του Δία - και της προσφέρθηκαν απλόχερα κάθε είδους χαρίσματα, ικανότητες και γοητεία.

Η Αθηνά έντυσε και στόλισε την Πανδώρα με κοσμήματα. Ήταν τόσο όμορφη που ακόμα και οι θεοί ενθουσιάζονταν όταν την έβλεπαν.

Ο μύθος αναφέρει ότι ο Δίας, ενοχλημένος από την πράξη του Προμηθέα να κλέψει τη φωτιά από τους θεούς και να τη μεταφέρει στους ανθρώπους, του έστειλε την Πανδώρα ως σύζυγο. Όμως, ο Προμηθέας δε δέχθηκε να την παντρευτεί, λόγω της καχυποψίας του.

Έπειτα, η Πανδώρα παντρεύτηκε τον αδελφό του, τον ημίθεο Επιμηθέα. Το μυστηριώδες πιθάρι, που είχε φέρει μαζί της, ανοίχτηκε από την ίδια (σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή από τον Επιμηθέα) και αμέσως εξαπλώθηκαν τα δεινά που υπήρχαν μέσα σε αυτό (πόλεμοι, λιμοί, καταποντισμοί και κάθε άλλο κακό που συμβαίνει στη Γη). Το μοναδικό που έμεινε ήταν η ελπίδα.

Όταν άνοιξα για πρώτη φορά το βιβλίο, ώστε να διαβάσω Ησίοδο, ένιωσα να πλανάται, κατά την άποψή μου, μία μεγάλη δόση μισογυνισμού, κάτι το οποίο προφανώς προέρχεται από κατάλοιπα και αντιλήψεις εκείνης της εποχής.

Η Πανδώρα αποτελούσε, σύμφωνα με τον Ησίοδο, τη μητέρα όλων των γυναικών, καθώς ήταν η πρώτη ύπαρξη θηλυκού γένους και κοινή θνητή (κάτι σαν την Εύα δηλαδή).

Επίσης, ο Ησίοδος έγραψε ότι η ίδια αποτελούσε τη μητέρα όλων των δεινών. Αν ο άντρας δεν παντρευόταν ήταν πάντοτε υγιής και ζούσε μέχρι τα άγρια γεράματα. Όταν όμως προχωρούσε σε επίσημη δέσμευση, συνεχώς πάλευε με τις δυσκολίες της ζωής και δεν είχε σωτηρία.

Πηγές: Ησίοδος (Άπαντα, εκδόσεις «Κάκτος», Αρχαία Ελληνική Γραμματεία)

Ελληνικές λέξεις και φράσεις που κατέκτησαν τον κόσμο (Εκδόσεις Σαββάλας, Ferdie Addis)

Wikipedia